Parochiefederatie Echt

22e zo dh jaar B – “Was je handen stuk”   

22e zo dh jaar B – “Was je handen stuk”                    Echt/St.Joost, 29-8-21

“Was je handen stuk!”
Dit was maandenlang het advies van onze premier Rutte.

Als wij het evangelie van vandaag beluisteren,
zou je het idee kunnen krijgen dat Jezus daarentegen
tegen het wassen van de handen is.

Maar premier Rutte en Jezus hebben het over twee verschillende vormen
van handen wassen.
Premier Rutte heeft het hygiënisch aspect voor ogen,
Jezus daarentegen het rituele aspect dat naar iets geestelijks verwijst.  

Wat is met een rituele handenwassing bedoeld?
Nou, wij zien dit in elke H.Mis wanneer de priester tijdens de viering
zijn handen wast.

Het moge duidelijk zijn dat dit uit meer dan hygiënische redenen gebeurt,
omdat veronderstelt wordt dat de priester reeds met gewassen handen
aan de heilige handeling van de Eucharistie begint.

Ik weet trouwens nog, dat ik één keer in mijn leven behoorlijk in de rats zat,
toen ik mijn handen bijna niet schoon kreeg voorafgaand aan de H.Mis.
Ik was toen nog een piepjonge kapelaan
en was met de Roermonds fakkeltocht ‘s nachts mee getrokken
naar de kapel ’t Zand.

Onderweg was heel wat pek van de fakkel op mijn handen gedruppeld.
Maar toen ik diep in de nacht thuis kwam, was ik te moe
om het pek eraf te halen. Dat komt morgen ochtend wel, dacht ik. Dus niet.

Het pek was er maar niet af te krijgen en over een uur moest ik in de kerk
de Mis doen met – voor iedereen zichtbaar – de handen omhoog.

In mijn paniek heb ik toen in alle vroegte op zondagochtend
de drogist van Elsloo uit bed gebeld en,
nadat we van alles geprobeerd hadden,
hebben wij uiteindelijk mijn handen met – sterk verdunde zoutzuur (!)
schoon gekregen.

Maar terug naar de normale handenwassing in de Mis.
De geestelijke dimensie van dit ritueel wordt meteen duidelijk
wanneer wij aan het bijhorende, stille gebed van de priester denken
die dan zegt:

“Neem alle schuld van ons af, Heer, maak ons vrij van alle ongerechtigheid”

Jezus is niet tegen zo’n rituele handeling,
maar alleen als ze niet oprecht is zoals bij de Farizeeën
die in hun hart niet oprecht waren.
Hun uiterlijke handeling kwam niet met hun innerlijke houding overeen.

Nu is het gemakkelijk om met de vinger
naar de Farizeeën uit lang verleden tijden te verwijzen,
maar natuurlijk moet zich ook ieder van ons telkens opnieuw afvragen
of zijn uiterlijke handelingen met zijn innerlijke houding overeenkomen.

Dat is wat Jezus ons in het evangelie vandaag duidelijk wilde maken.

Maar, en dat is best aardig om te weten,
ook wassingen die op de eerste plaats als ritueel bedoeld zijn,
die dus vooral een geestelijke betekenis hebben,
heffen de hygiënische voordelen niet op.

Dat leidde bv. in de in de 14e eeuw ertoe
dat in sommige plaatsen van Nederland
de Joodse reinheidswetten ervoor gezorgd hebben
dat maar 5% van de Joden slachtoffer werden van de pest,
terwijl het gemiddelde in niet-Joodse gemeenschappen
vaak boven de 25% lag. 

Wat Dr. Semmelweis pas in de 19e eeuw heeft ontdekt en aanbevolen,
namelijk dat het handen wassen belangrijk is om geen ziektekiemen
van de ene naar de andere persoon over te brengen,
dat hadden de Joden al onbewust onderhouden
toen ze de hun reinheidswetten onderhielden.

(Graag verwijs ik hier naar het artikel van Hans Wallage,
Het Coronavirus: wat we kunnen leren van de Joodse hygiënewetten
en voorzorgsmaatregelen uit de veertiende eeuw, 27/05/2020)

http://www.inventionoftherefugee.com/2020/05/27/het-coronavirus-wat-we-kunnen-leren-van-de-joodse-hygienewetten-en-voorzorgsmaatregelen-uit-de-veertiende-eeuw/